Monday, March 19, 2007



جئيران قاجار
Ceyran Qacar




مادر آغا محمدخان قاجار٬ شاه - فيلسوف تورك و باني آخرين پادشاهي توركي– آزربايجاني قاجارּ وي در به قدرت رسيدن شوهرش محمدحسن خان قاجار و بنيادگذاري سلسله توركي- آزربايجاني قاجاري توسط پسرش آغا محمدخان قاجار نقش تعيين كننده اي داشته استּ جئيران جوان هنگامي كه در استرآباد مورد تضييق جنسي سبزعلي بيگ حاكم استرآباد قرار مي گيرد با به قتل رساندن نوكران سبزعلي بيگ موفق به فرار و بازگشت به ايل قاجار مي شود. جان فاوستر محقق و توريست انگليسي در كتاب خود "مسافرت از بنگاله تا انگلستان" در باره وي نوشته است: "همه صفات نيكوي آغامحمدخان از جئيران خانيم است. او فرزند خود را براي پادشاهي تربيت كرده است. جيران از زنان برجسته جهان بود و در تاريخ اروپا نظير آن زن وجود نداشته استּ جيران دانشمند٬ دلير٬ صرفه جو و با استقامت بودּ پسرش آغا محمدخان قاجار را طوري تربيت كرد كه از تمام صفات خوب مادر برخوردار گرديد. اگر جيران نبود نه محمد حسن خان شوهرش داراي قدرت ميشد و نه پسرش آغا محمد خان به سلطنت ايران و آزربايجان ميرسيد"ּ

قاجارها بر مذهب توركي قزلباشى از غلات شيعه بوده اند و مانند اكثر طوايف توركي ايران و آزربايجان اصلا از تركان توركيه مركزى (سيواس-يوزقات-توقات) و سوريه شمالي اند. آنها در طى چند مرحله و بار آخر به هنگام حمله مغول در قرون ١٣-١٤ به آسياى صغير آمده اند. مركز قاجارها در آناتولى قبل از مهاجرت به آذربايجان و ايران٬ ناحيه بوزاوخ (يوزقات) بوده است. هرچند امروز در توركيه در اطراف آلازيغ و هارپوت هنوز گروههاى كوچكى بنام قاجار يافت ميشوند٬ اما بدنه اصلى توده عظيمى كه قاجارها از آنها منشعب شده اند٬ ايل توركي آغاج اري (تاهتاجي) ميباشند كه در نواحى جنوب٬ غرب و مركزى توركيه ساكن اند. دولت توركي-آزربايجانى "قاجار" در ايران٬ توسط ايل قاجار٬ يعنى بخشى از آغاج ارى هاى سوريه-توركيه امروزى مهاجرت كرده به آزربايجان (شمالى و جنوبى) تاسيس شده است. خاندان قاجارى از بيگهاى ايل قاجار آزربايجان است كه بعدها در استرآباد ساكن شده بودند. جد اين خاندان زيادبيگ قاچار در سال ١٥٠٠ هنگامى كه ايل هنوز در توركيه مركزى ساكن و تبعه دولت توركي آزربايجاني آغ قويونلو بود به مذهب توركي قزلباشى و خدمت شاه اسماعيل در آمده است. پيش از آن نيز پدر وى٬ قارا پيرى بيگ قاجار در خدمت شيخ حيدر بوده و اسماعيل نوجوان را به اردبيل انتقال داده است. قاجارها در تاسيس و به حاكميت رسيدن دولت توركي-آزربايجانى قزلباش صفوي نقش بسيار مهمى داشته اند. و به پاداش آن در دوره صفويان حكومت ايروان و قاراباغ به قاجارها سپرده شده است

((قاجار و "قجر"٬ واريانت متاخر نام ايل تركي آغاج ارى است. آغاج ارى (در متون باستانى Agathirs٫ Acatsir) به معنى انسان جنگلى و يا گروهى با توتم درخت مى باشد. آغاج ارى ها يكي از قديمى ترين گروههاى تركى شناخته شده در آذربايجان و آسياى صغير و ايران هستند. (پيش از اسلام). "قجر" ويا "قاجار " فرم متاخر اين كلمه است. بخش اعظم آغاج ارى هاى باستانى ايران كه در تمام سطح كشور از عربستان (خوزستان) تا آذربايجان و خراسان پخش شده بودند به مرور زمان در خلقهاى فارس و لر و حتى عرب تحليل رفته٫ قاجارها هم تماما فارس زبان شده اند.

جئيران-جئيلان و فرم مونقولي آن جئره ن به معني آهوى زرد و غزال است))

0 Comments:

Post a Comment

Subscribe to Post Comments [Atom]

<< Home