صافييه واليده سولطان
Safiyə Validə Sultan

١٦١٨-١٥٥٠ ميلادي. همسر مورات سوم امپراتور عثماني. اصلا آلبانيايي. او در سال ١٥٦٠ توسط دزدان دريايي ربوده و به حرم عثماني تقديم شده بود. پس از مرگ مادر سلطان نوربانو در سال ١٥٧٤ تبديل به قدرت اصلي در پشت پرده حاكميت امپراتوري شد. او به طور فعال در اداره امپراتوري از طريق ارائه مشاوره به مورات سوم و محمت سوم شركت داشت. او به سياست نوربانو در دوستي با ونديك ادامه داد و روابط خارجي گسترده اي بويژه در حد قابل توجهي با ملكه اليزابت انگلستان برقرار نمود. هنگامي كه همسرش فوت كرد، او اين حادثه را مخفي نگاه داشت تا آنكه پسرش محمت سوم زمان كافي براي آمدن از مانيسا- محلي كه والي آنجا بود- داشته باشد. در سال ١٥٩٩ ملكه اليزابت ارگي براي سولطان محمت سوم و كالسكه اي براي صافييه اهدا نمود. گفته شده است كه صافيه به شدت تحت تاثير مشاور مالي زنان حرم، زني يهودي بنام اسپرانزا مالچي بوده است. آن دو آنچنان به هم نزديك بودند كه در ميان مردم شايعاتي در باره رابطه عشقي بين اين دو زن پراكنده شده بود. (اسپرانزا مالچي، در سال ١٦٠٠ توسط گروهي از اوباش لينچ شد و به قتل رسيد). صافييه سولطان همچنين ساختمان مسجد مشهور يئني واليده جاميعي در استانبول را آغاز كرده است. پس از مرگ محمت در سال ١٦٠٣ پسر او احمد اول صافييه را به اسكي ساراي فرستاد و وي پانزده سال بعد در آنجا فوت نمود.

خندان عوثمانلي
Xəndan Osmanlı

١٦٠٥-١٥٧٦ ميلادي. عنوان كاملش دٶولتلي عيصمتلي خندان واليده سولطان احێت الشان حضرتلري بود. او در دوره زمامداري احمد خان اول (١٦١٧-١٦١٣) بسيار پرقدرت و پرنفوذ بود.