Monday, March 19, 2007



پريخان خانيم يورت
Pərixan Xanım Yurt




پريخان خانيم يورت، يكي از پرنفوذترين شاهزادگان و دولتزنان امپراتوري توركي-آزربايجاني صفوي. خواهر شاه ايسماعيل دوم٬ دختر محبوب شاه تهماسب اولּ پريخان خانيم در دوران شاه تهماسب يكي از اركان حكومت و مشاور وي بود و بسياري از تصميمات در كاخ با شكوه او در شهر قزوين آزربايجان كه به نام " پريخان خانم يورتو" مشهور بود اتخاذ مي شد. پس از مرگ شاه تهماسب٬ براي مدتي كشور را اداره نمودּ پريخان خانيم به حئيدر ميرزا، برادر خود كه برجاي پدر نشسته بود، تنها يك روز امكان سلطنت داد و همان شب او را مسموم كرد. طبق برخي روايات پريخان خانيم پدرش شاه تهماسب را هم مسموم كرده بود. پس از مرگ حئيدر ميرزا، به اشاره پريخان خانيم، ايسماعيل ميرزا پسر ديگر شاه تهماسب را كه به دستور پدر به زندان قهقهه افكنده شده بود آورده و به نام شاه ايسماعيل دوم بر تخت نشاندند. ايبراهيم ميرزا (عموي پريخان٬ پسر شاه ايسماعيل اول) كه در عين حال شاعر و هنرمندي باذوق بود و مخالف اين انتصاب بود، با توطئه پريخان خانيم و تائيد شاه ايسماعيل دوم كشته شد. بعدها شاه ايسماعيل دوم خود شروع به محدود نمودن اختيارات پريخان خانيم كرد. اموال و دارائي هاي او را مصادره و بزرگان و سركردگان قيزيلباش را از اطراف او دور ساخت و در نهايت برادر پريخان خانيم، سولئيمان ميرزا را به قتل رسانيد. طبق برخي اسناد پريخان نيز در مقابله با اين اقدامات، شاه ايسماعيل دوم را توسط حسن به ي حالواچي اوغلو مسموم و به قتل رسانيد. بعد از شاه ايسماعيل دوم، سولطان محمد ميرزا فرزند ارشد شاه تهماسب به سلطنت رسيد. پريخان خانيم می خواست سلطان محمد ميرزا كه بيمار و داراي ضعف شديد بينايي بود، در ظاهر شاه شناخته شود اما در باطن خود او شخص اول مملكت باشد. اما سولطان محمد ميرزا نيز پس از اندكي توسط مخالفان به قتل رسيد.

0 Comments:

Post a Comment

Subscribe to Post Comments [Atom]

<< Home