تاندو خاتين جالايير
Tandu Xatın Calayır

١٤١٩-١٤١١ ميلادي. ملكه دٶندو خاتين و يا سولطان تيندو-تاندو از خاندان تركي- آزربايجاني جالاييرلي در عراق و عربستان ايران (خوزستان). حاكم بغداد، دختر سلطان اويس. او تنها زن از خاندان تركي-آزربايجاني جالايير (جلایر) است که بر تخت سلطنت نشسته حكمراني كرد. جلایریان در ابتدا شاخه بزرگي از مونقول بودند و مانند سایر اقوال مونقول در مناطق ترکستان و قبچاق و ايران با اقوام ترک در آمیختند و در نهايتا كاملا ترك گشتند. تاندو خاتين نخست با الظاهر بارقوق آخرين سلطان سلسله كٶله من (مملوك) در مصر ازدواج كرد. اما از آنجائيكه زندگي در قاهره را نمي پسنديد با توافق همسرش به بغداد بازگشت. در آنجا با يكي از خويشاوندانش بنام شاه ولد بن علي، والي خليفه ازدواج نمود و پس از مرگ او بر تخت فرمانروائي نشست و بنام خود در مساجد خطبه خواند. او يكي از آخرين حكمرانان مغول در اين منطقه بود.

((تاندو به معني شفق، كودكي كه به هنگام شفق بدنيا آمده، شعله و آتش با شعله هاي بزرگ است. همريشه با كلمه تاندير (تنور) ))