تاجلي خاتين (بگيم) قيزيلباش
Taclı Xatın (Bəgim) Qızılbaş

١٥١٩ ميلادي. همسر شاه ايسماعيل اول٬ بنيانگذار امپراتوري تركي- آزربايجاني صفويּ در جنگ چالدران اسير شد و توسط سولطان سليم مجبور به نكاح جعفر چلبي تاجيزاده نويسنده فتحنامه، غازي عسكر و نشانجي عثماني شد. شاه ايسماعيل براي بازگردان وي تلاش و تقلاي بسيار كرد اما موفق نشد. تاجلي خانم با اعدام جعفر چلبي تاجيزاده به اتهام دست داشتن در قيام يئني چئريها در آماسيا، بيوه شد. او از سرشت و خوي نيكي برخوردار بود و در طول حيات خود خدمات فراواني به مردم ارائه دادּ در سال ١٥١٩ گنبد حضرت معصومه را بازسازي و ايوان شمالي حرم را بنا كردּ

((قزلباش- قيزيلباش به معني سرخ سر، علاوه بر دو معني “مذهبي” (نام مذهب غلات شيعه ترك دوازده امامي) و “فرهنگي” (شخص متولد در خانواده اي بر مذهب قيزيلباشي) داراي معاني “تباري” و “زباني” نيز مي باشد. قيزيلباش به معني تباري به همه ايلات توركمان كه به جنبش شاه ايسماعيل صفوي پيوسته اند و اسما و يا قلبا به مذهب تركي قيزيلباشي در آمده اند، همچنين به همه طوائف تركي كه بدنبال اين جنبش بر عليه دولت عثماني عصيان نموده اند اطلاق مي شود. قيزيلباش زباني به معني افراد، جوامع و ايلات متكلم به شاخه شرقي تركي اوغوزي غربي يعني تركي آزربايجاني- در مقابل تركي رومي كه شاخه غربي تركي اوغوزي غربي است- ميباشد))