Tuesday, June 14, 2011



خانيم سورقاق تاني بكي
Xanım Sorqaq Tanı Bək




١٢٥١ ميلادي. از قاقانهاي خانات توركييوت (شين جيانگ) شرق و قاراخيتاي (چين، مغولستان، تبت، قزاقستان، قيرقيزستان و تركمنستان) و خراسان (ايران و افغانستان). همسر تولوي خان جوانترين پسر چنگيز خان. مادر چهار شخصيت بزرگ از تاريخ مغول-ترك، مٶنگكه خان، قوبيلاي خان، هوله گو خان، آريق بٶكه. عروس بزرگ چنگيز خان، دختر جاقا قامبو خان از طائفه قاراييت. او كه در قدرت شخص دوم آلتين قوردا پس از خاقان شمرده مي شد، به شكل شخصيتي بي رحم و سياستمداري برجسته، فوق العاده ذكي و مافوق همه زنان عصر خود توصيف شده است. تاريخنگاران در باره او گفته اند كه اگر در جهان زني ديگر مانند او وجود داشت، آنگاه مي شد گفت كه جنس زن برتري فوق العاده اي بر جنس مرد دارد. او زني ثروتمند با اراضي فراوان بود و سپاهي با سيزده هزار سواره را تحت فرمان داشت. پس از مرگ اٶگه ده ي پسرش گويوك به خاقاني رسيد و او نيز هفت سال بعد فوت كرد. براي انتخاب خان جديد كشمكشي آغاز شد. خانيم سورقاق اين ايده را كه خانهاي آينده ميبايست از اعقاب بلافصل چنگيز خان باشند تبليغ مي كرد. اشراف بانفوذ در مخالفت با نائب السطنه خانيم اوغول (اوغولقاميش)، از ايده خانيم سورقاق حمايت كردند و در نتيجه مونگكه، فرزند ارشد خانيم سورقاق به سال ١٢٥١ بر تخت نشست. از نخستين سالهاي فرمانروائي مونگكه، آثار نفوذ و تعليمات سورقاق تاتي بك بر وي آشكار بود. اگرچه.خانيم سورقاق توانائي خواندن و نوشتن نداشت، به تربيت و تحصيل فرزندانش همت گمارد. او شرايطي را بوجود آورده بود تا پسرانش آموزش و مهارتهاي لازم در امور جنگي و اداره امپراتوري را اخذ كنند. او خود مسيحي اي نسطوري بود اما به حمايت برابر از بسياري از اديان خارجي پرداخت. او قوبيلاي را به منظور دانستن آنچه براي حكومت بر چين به آنها احتياج دارد، با انديشه هاي كنفوسيوس آشنا نمود. سورقاق خانيم در سال ١٢٥٢ فوت كرد و دهه ها بعد به سال ١٣١٠ از طرف كليساي نستوري عنوان ملكه به او اهدا شد

((بكي، به تركي به معني نماينده سخنگوي خان، نويان و... است))

0 Comments:

Post a Comment

Subscribe to Post Comments [Atom]

<< Home